Mentoring a coaching – poznaj różnice, zanim się zdecydujesz

Czym jest mentoring?

Słowo „mentor” pochodzi od imienia bohatera mitologii greckiej. Mentor był przyjacielem Odyseusza. Gdy ten wyruszał pod Troję, powierzył Mentorowi opiekę nad swoją rodziną, domem i dobytkiem. Mentor wziął zatem pod swe „skrzydła” również syna Odyseusza, Telemachusa. Kształcił, go, uczył, wspierał i wychowywał.

Dzisiejszy mentor ma podobne zadanie – polega ono przede wszystkim na opiekowaniu się kimś, kto ma mniejsze doświadczenie w jakiejś dziedzinie, najczęściej zawodowej. Mentor musi mieć dużą wiedzę, ale również – co niezwykle ważne, umiejętność jej przekazania innym. Jego wsparcie jako eksperta polega na udzielaniu rad, dzieleniu się własnym doświadczeniem, pomaga on również zrozumieć podopiecznemu jego obowiązki i udoskonalić umiejętności. Dzięki temu wszystkiemu jego kariera może nabrać rozpędu.

Jeśli postać mentora kojarzy Ci się ze specjalistą w jakiejś dziedzinie, który otacza opieką stażystę albo nowego pracownika w firmie, to słusznie – jest to mniej więcej taki właśnie układ. Należy jednak dodać, że mentoring nie sprowadza się jedynie do radzenia i prowadzenia za rękę w kontekście obowiązków zawodowych. Mentor może doradzać również, jak radzić sobie ze stresem, rozwiązywać konflikty w firmie albo pracować nad pewnością siebie.

Przeczytaj także: W poszukiwaniu mistrza Yody. Jak znaleźć mentora, gdy wiesz, co chcesz robić zawodowo?

Czym jest coaching?

Coaching, choć może wydawać się podobny do mentoringu, polega na czymś zgoła innym – prowadzi do odnalezienia i rozwoju potencjału, dzięki któremu dana osoba może osiągać zamierzone cele. Coach nie przekazuje wiedzy – jego zadaniem jest poprawienie wydajności podopiecznego, pomoc w znalezieniu jego mocnych stron (i określenie tych słabszych), a także nauka w zakresie szukania rozwiązań oraz motywacji.

Mentoring i coaching – różnice

Zasadnicza różnica między coachingiem oraz mentoringiem polega na tym, że w tym pierwszym nie podaje się gotowych rozwiązań, lecz pomaga je znaleźć – bez zagłębiania się w szczegóły dotyczące danej branży. Dla zobrazowania posłużmy się przykładem osoby, która otworzyła swój salon kosmetyczny. Mentor może pomóc w znalezieniu kursów doszkalających w oparciu o aktualne trendy na rynku. Posługując się własnym doświadczeniem, zwróci uwagę na aspekty, które są ważne w tym biznesie – np. otwarcie w weekendy, drobiazgi wystroju. Może pomóc w znalezieniu wartościowego pracownika albo wyjaśnić, jak go szukać. Jednocześnie w całym tym procesie będzie motywował właścicielkę salonu do działań, zwiększał jej motywację i dawał psychiczne wsparcie.

Dla odmiany coach nie musi wiedzieć niczego o usługach kosmetycznych. Jego zadaniem jest rozwój potencjału osobistego, dzięki któremu właścicielka omawianego salonu będzie mogła odnieść sukces. Może zatem doradzać w zakresie komunikacji z klientami. Może uczyć znajdowania rozwiązań i radzenia sobie z presją czasu. Coaching będzie polegał również na pomocy w zwiększeniu wydajności w pracy, a także znalezieniu zdrowego work-balance. Coach z pewnością zwróci również uwagę na
mocne i słabe strony swojej podopiecznej.

Coaching od mentoringu różni również czas trwania całego procesu wsparcia. Współpraca z mentorem jest zazwyczaj długim procesem, coach najczęściej pomaga przez kilka tygodni.

Mentoring i coaching – podobieństwa

Mentoring i coaching bywają mylone, bo poza wymienionymi różnicami, są też pod pewnymi względami podobne. Co dokładnie je łączy?

• To procesy rozwojowe

Zarówno mentor, jak i coach, pozwalają swojemu klientowi się rozwinąć – w dużej mierze w sferze zawodowej, ale nie tylko. Niezależnie od tego, z której formy wsparcia skorzystamy, musimy być gotowi i otwarci na zmiany. To procesy, dzięki którym poprawiamy swoją wydajność, zmieniamy się na lepsze, stajemy się zdolni do refleksji i uczymy szukać rozwiązań. W przebiegu każdego z nich bardzo dużą rolę odgrywa motywacja oraz chęć pracy nad sobą.

• To procesy, które prowadzą do uzyskania autonomii, wspierają naszą pewność siebie i czynią nas silniejszymi

Zarówno coach, jak i mentor sprawiają, że stajemy się silniejsi, pewniejsi siebie, bardziej odporni na porażki, zdyscyplinowani oraz lepiej zorganizowani. Celem korzystania z takiego wsparcia – niezależnie które z nich wybierzemy, jest zwiększenie naszej własnej autonomii.

• To procesy oparte na partnerstwie

Zarówno mentoring, jak i coaching, oparte są na partnerskim modelu współpracy – nie ma tutaj jasnych, stanowczych poleceń, nakazów, sztywnych ram. Klient nie robi niczego wbrew sobie i to on podejmuje ostateczne decyzje w omawianych kwestiach.

Kiedy mentor, kiedy coach?

Decyzja „mentor czy coach” wcale nie należy do najłatwiejszych. Aby ją podjąć, niezbędne jest zastanowienie się, czego tak naprawdę nam brakuje. Czy czujemy się niepewni w tym, co robimy, bo czujemy, że nasza wiedza nie jest wystarczająca? Czy potrzebujemy konkretnych wskazówek? Może chcemy otworzyć własny biznes, ale czulibyśmy się pewnie, korzystając ze wsparcia osoby, która na takim biznesie „zjadła zęby”? W takim przypadku dobrym pomysłem i wartościowym wsparciem
byłby mentor. Opiekun, który trochę poprowadzi za rękę, dbając, żebyśmy same chciały ją z czasem puścić.

Coach jest natomiast lepszym wyborem, gdy to nie kompetencja czy niepełna wiedza są naszym problemem, a np. łatwość poddawania się, brak pewności siebie, trudności w komunikacji z innymi ludźmi czy choćby niewystarczająca motywacja.

Mentoring, coaching – czy warto korzystać z takich form wsparcia?

W dobie inflacji, a także w czasie, gdy nasza kariera nie jest jeszcze rozwinięta i nie zarabiamy wiele, pytanie, czy warto skorzystać z pomocy coacha albo mentora jest całkowicie zrozumiałe – wiąże się to przecież z pewnym wydatkiem. Niemniej osoby, które korzystały z takiego wsparcia, później oceniają je bardzo pozytywnie. Wśród uzyskanych korzyści najczęściej wymienia się zwiększoną samoświadomość, obniżenie poziomu stresu, a także większą łatwość w tworzeniu celów i dążeniu do ich realizacji. Jeśli więc chcesz zmian, ale czujesz, że nie potrafisz ich wprowadzić samodzielnie, to skorzystanie z takiej pomocy wydaje się świetnym rozwiązaniem.

Przeczytaj także: Sesja coachingowa. Kiedy warto po nią sięgnąć i jak się przygotować?

Zdjęcie: Canva