ZAINSPIRUJ SIĘ
Jak dbać o planetę będąc rodzicem? Dzień Ziemi
- Małgorzata Krzyworączka
- 22 kwietnia 2022
- 11 MIN. CZYTANIA
Jak dbać o planetę będąc rodzicem?
Jeśli jesteś mamą lub tatą, na tym etapie życia, zapewne często stajesz przed dylematami. Co ważniejsze? Wybór związany z oszczędnością czasu i wygodą, czy kwestie ochrony środowiska? Wiele osób przyzna, że życie w stylu eco, zero waste czy less waste z dziećmi jest dość trudnym przedsięwzięciem.
To fakt. Nie będziesz dziś sadzić drzew ani sprzątać plaży, gdy masz pod opieką niemowlę. Nie zadręczałabym się także z powodu spalanej codziennie benzyny, kiedy odwozisz dzieci do przedszkola. Wiele można by poprawić, ale po co się zadręczać.
Swój dług wobec Matki Natury można spłacać na różne sposoby. Dziś podsunę Ci kilka pomysłów, jakie działania na rzecz Planety można podjąć z dziećmi, nie komplikując sobie przy tym zbytnio życia.
Jak dbać o planetę, gdy masz niemowlę na pokładzie
I już na wstępie zaczynają się problemy. Statystyczny maluch zużywa około ośmiu pieluch dziennie. Jeśli są to pieluchy jednorazowe na koniec dnia powstaje kilogramowa kupka odpadów. Na szczęście, dzięki rosnącej popularności idei zero waste korzystanie z pieluszek wielorazowych nie stanowi większego problemu.
Barierą może być cena, jednak w perspektywie całego “pieluchowego” okresu dziecka, komplet wielorazowych pieluch pozwala sporo zaoszczędzić, a do tego pozbędziemy się poczucia winy dotyczącego kwestii ekologicznych.
Prosta pielęgnacja niemowlaka
Ciąża i narodziny to dobry moment, aby odejść od konwencjonalnej pielęgnacji i szukać prostych i naturalnych rozwiązań. Pielęgnacja malucha naturalnymi preparatami będzie nie tylko korzystna dla jego skóry, ale też bezpieczna dla środowiska.
Maluch nie potrzebuje wielu produktów. Wystarczy łagodne mydełko, krem do pupy i oliwka do ciała. Kupując kosmetyki dla noworodka powinniśmy kierować się przede wszystkim prostym składem, szukać łagodnych preparatów, pozbawionych barwników, konserwantów czy syntetycznych substancji zapachowych. Ich receptura powinna opierać się na składnikach naturalnych, roślinnych.
W pielęgnacji maluszka świetnie sprawdzają się naturalne oleje: migdałowy, słonecznikowy, oliwa z oliwek, olej z kiełków pszenicy. Zmiękczają i natłuszczają skórę oraz dostarczają witamin: A, E, NNKT (wit. F).

Zaletą kosmetyków naturalnych jest to, że bazują na składnikach i ekstraktach pozbawionych toksycznych, szkodliwych dla maluszka substancji. Surowce pozyskiwane są najczęściej w sposób możliwie najbardziej przyjazny dla środowiska.
Przy doborze kosmetyków do pielęgnacji warto też zwrócić uwagę na opakowania. Czy są zrobione z surowców wtórnych, poddających się recyklingowi? Czy producenci stosują w zakresie pakowania dobre praktyki less i zero waste? Zwróć uwagę na korzystny fakt, że kosmetyki produkowane i sprzedawane w Europie nie mogą być testowane na zwierzętach.
Wózki, zabawki, ubranka z drugiej ręki
Pierwszy rok życia dziecka to totalna rewolucja dla rodziców. To wiele radości, ale i ogromna potrzeba zaangażowania i… mnóstwo wydatków. To niewątpliwie czas kupowania niezliczonej ilości sprzętów, które mają ułatwić rodzicom życie i umilić maluchowi czas. Wózki, bujaczki, leżaczki, lampki usypiające, maty edukacyjne, karuzele z pozytywkami i wiele innych. Jak widać ograniczanie konsumpcji, to bardzo skomplikowany temat, gdy posiada się dzieci.
Wszystko to cudnie wygląda, jest niezwykle pomocne, ale też szybko się dezaktualizuje. Niemowlęcy leżaczek czy gondola to sprzęty na pierwsze kilka miesięcy. Dziecko z nich wyrasta. Podobnie jest z resztą. Zanim maluch osiągnie wiek przedszkolny, większość z tych rzeczy jest mu niepotrzebna. Niestety ich produkcja pozostawia za sobą dość spory ślad węglowy.
Po pierwsze zastanów się czy te rzeczy rzeczywiście są niezbędne.
Pamiętaj, że żaden bujaczek, karuzela czy inna pomysłowa zabawka nie zastąpi dziecku bliskości rodzica. Korzystanie z tych wszystkich dobrodziejstw dla maluszków jest z pewnością pomocne, ale nie warto utożsamiać ich ze szczęśliwym dzieciństwem. Dbanie o dziecko nie polega tylko na kupowaniu. Możesz uczynić jego dzieciństwo beztroskim, ofiarując swój czas i bliskość.
Rozważ kupowanie rzeczy i ubranek dla dziecka z drugiej ręki. Zazwyczaj są to przedmioty, z których dzieci korzystają przez kilka miesięcy, więc na ogół nie są zniszczone. Do tego można je kupić za ułamek ceny oferowanej w sklepie. To nie tylko oszczędność pieniędzy, ale też obniżenie skali produkcji, która obciąża środowisko naturalne. Kupując używane ubranka, zabawki i sprzęty dla dziecka nie nakręcamy popytu na te nowe i nie przyczyniamy się do niszczenia środowiska podczas ich produkcji.
Jesteś najlepszym wzorem dla swojego dziecka
Dzieci nas nie słuchają, lecz obserwują nasze postawy, które później naśladują. Jeśli chodzi o edukację ekologiczną, to mogą być proste rzeczy. Chodzenie na zakupy z własnymi woreczkami, rezygnacja z napojów butelkowanych typu pet na rzecz własnego kubka czy bidonu, zakręcanie wody w czasie mycia zębów.
Te wszystkie drobne nawyki, które wprowadzisz będą motorem do kolejnych zmian i przykładem dla twojego dziecka. Od nas wymaga to pewnej pracy i zaangażowania. No bo żeby wypracować w sobie nowe nawyki, musimy się pozbyć starych. Dla dziecka, które dopiero poznaje świat, będzie to bardzo proste i naturalne.
Przeczytaj także: Dlaczego zero waste to nie chwilowa moda, a konieczność?
Domowa edukacja ekologiczna
Dzień Ziemi to świetna okazja, aby porozmawiać z dzieckiem o przyrodzie, o ekologii, o tym, w jaki sposób możemy zadbać o naszą Planetę. Możecie też wspólnie wykonać jakąś pracę plastyczną. Szczególnie teraz, gdy tak często nasze życie toczy się sieci, przyjemnie jest “po godzinach” stworzyć coś własnymi rękami.
Dla bardziej zaawansowanych
W każdym gospodarstwie domowym powstają jakieś resztki organiczne (obierki z warzyw i owoców, skorupki z jajek, resztki makaronów i produktów zbożowych). Od stycznia tego roku mamy obowiązek wydzielać tę frakcję odpadów i wrzucać do brązowych pojemników lub worków jako tzw. bioodpady.
Można też wykorzystać resztki kuchennedo wytwarzania własnego kompostu. To cenna masa, bogata w składniki mineralne. Powstaje z biodegradowalnych odpadów. Można ją wykorzystać do uprawy roślin, ziół w doniczkach lub po prostu rozrzucić na grządkach w ogródku, aby poprawić wartości odżywcze gleby.
Własny kompostownik to nie tylko domena osób posiadających własny ogród. Można także kompostować w domu, wykorzystując do tego specjalny domowy kompostownik i zapraszając do współpracy dżdżownice kalifornijskie, które uwielbiają resztki kuchenne. Ten rodzaj kompostowania nazywa się wermikompostowaniem i z pewnością zainteresuje dzieci.
Warto je zaangażować w takie przedsięwzięcie, które może okazać się świetną zabawą, a przy tym uczy, że odpady organiczne są cennym zasobem. Domowa produkcja kompostu nauczy nasze pociechy mądrego podejścia do gospodarowania odpadami organicznymi od najmłodszych lat.
Przeczytaj także: Czy ekologia jest możliwa w wielkim mieście?
Domowy zielnik
Zaangażuj dziecko w opiekę nadroślinami doniczkowymi. To bardzo wdzięczne hobby, które uwrażliwia na przyrodę. Mała roślinka na parapecie w dziecięcym pokoju może stać się początkiem ciekawej przygody. Wyrabianie w sobie wrażliwości na potrzeby roślin uczy dostrzegać świat natury, otwiera zmysły na przyrodę. Zajmowanie się kwiatami daje poczucie łączności z przyrodą, a bonusem jest ich piękno.
Wiosna jest świetnym momentem na to, aby wraz z dzieckiem zorganizować domowy zielnik. Świeże zioła będą cennym uzupełnieniem waszej diety. Wspólne obserwowanie kiełkujących roślin to praktyczna lekcja przyrody.
W czasach globalizacji, kiedy owoce i warzywa kupowane w supermarketach przemierzają tysiące kilometrów, warto pokazać dziecku, że najbardziej ekologiczną żywnością jest ta, która została wyprodukowana lokalnie i nie wymaga kosztownego pakowania i przechowywania. Produkty lokalne mniej obciążają środowisko. Własny zielnik, a może w kolejnym sezonie warzywnik, mogą stać się impulsem do tego, aby kulinarnych inspiracji szukać wśród lokalnych i sezonowych produktów.

Lekcje przyrody w plenerze
Aby w przyszłości twoje dziecko nie było obojętne na losy naszej planety postaraj się obudzić w nim wrażliwość na przyrodę. Zamykając się w betonowych mieszkaniach, stajemy się coraz mniej czuli na otaczającą naturę. Zapominamy, że jesteśmy jej częścią i od niej zależymy. Ekologiczną wrażliwość można kształtować u dzieci od najmłodszych lat.
Od czego zacząć? Od wyjścia w plener i pokazania pięknej natury wokół nas. Natura sama w sobie jest najpiękniejszym dziełem ekologicznym. Szczególnie teraz, gdy lada moment wiosna wybuchnie całą swoją soczystą zielenią, warto zabierać dzieci do lasu.
Pamiętaj o jednym! Nie uda Ci się pokazać piękna i wartości przyrody, kiedy własnym nosem tkwisz w smartfonie. Zacznijcie wspólnie celebrować zwyczajny spacer, cieszcie się wiosną, a zadzieją się cuda.
Kontakt dzieci z naturą to nie tylko cenna lekcja przyrody, ale także dobroczynne działanie terapeutyczne. Tyle się teraz mówi o pogarszającym się zdrowiu psychicznym naszych dzieci. Przyczyniła się do tego pandemia, dystans społeczny i odizolowanie od rówieśników. Kontakt z przyrodą być może nie rozwiąże całkowicie problemu, ale znacznie obniży poziom stresu, da poczucie szczęścia i będzie świetną odtrutką na trudy społecznego dystansu.

W czasie pandemii las jest naszym zbawieniem. Po tygodniu zdalnej pracy i nauki wypad do lasu daje nam poczucie prawdziwej wolności.
Nauka przez zabawę
Równie cenną lekcją przyrody może być dla dzieci obserwacja ptaków. Żeby je zwabić przyda się karmnik lub budka lęgowa. Wiosna to świetny moment, aby powiesić z dzieckiem budkę lęgową dla ptaków.
W Polsce występuje kilkanaście gatunków ptaków, które zakładają swoje gniazda w dziuplach, szczelinach, wnękach, i innych zamkniętych zakamarkach. To są tzw. dziuplaki. Niestety mają one coraz większy problem ze znalezieniem miejsca do gniazdowania, gdyż jest coraz mniej naturalnych dziupli.
Środowisko naturalne jest coraz intensywniej przekształcane przez człowieka. Wycinane są drzewa, aby zrobić więcej miejsca pod nowe drogi i miasta. Nam żyje się lepiej, ale ptaki bezpowrotnie tracą przestrzeń do zakładania gniazd. Dlatego ważne jest, aby wieszać budki lęgowe, w których ptaki mogłyby zakładać swoje gniazda. To aktywna forma ochrony przyrody. Służy ochronie gatunkowej ptaków dziuplastych.


Budki lęgowe dla ptaków, domki dla owadów, poidełka czy karmniki to rzeczy ułatwiające życie zwierząt żyjących wokół nas, których przestrzeń życiowa maleje. Człowiek swoją ekspansją wciąż zabiera ją naturze i niszczy środowisko naturalne, dlatego liczy się każdy, nawet najdrobniejszy gest.
Wszystkie te przedsięwzięcia są fajną zabawą, ale też uczą nasze dzieci uważności i wrażliwości na przyrodę. Wystarczą proste do realizacji pomysły. Nie musisz być zagorzałą aktywistką, aby wychować dzieci w duchu odpowiedzialności za naszą planetę. Warto pokazywać im, że każdy z nas, we własnej skali, może wpływać na bioróżnorodność, dbać o planetę, niezależnie od miejsca zamieszkania czy przestrzeni, którą dysponujemy.
Zdjęcie główne: Canva
Pozostałe zdjęcia: Prywatna galeria autorki