Krzywa cukrowa w ciąży – normy, wyniki, jak się przygotować?

Krzywa cukrowa w ciąży – co to jest i kiedy wykonać badanie?

Badanie krzywej cukrowej w ciąży, tzw. doustny test obciążenia glukozą lub OGTT, polega na trzykrotnym pobraniu krwi. Najpierw na czczo, a następnie po godzinie i po 2 godzinach od wypicia bardzo słodkiego roztworu glukozy.

Badanie krzywej cukrowej jest standardowo zlecane przez lekarza wszystkim kobietom w ciąży pomiędzy 24. a 28. tygodniem. U kobiet będących w grupie ryzyka lub z nieprawidłowym wynikiem badania glukozy na czczo w I trymestrze, lekarz może zalecić wykonanie krzywej cukrowej na wcześniejszym etapie ciąży. Jeśli kobieta chorowała na cukrzycę jeszcze przed zajściem w ciążę, wówczas nie przeprowadza się już testu obciążenia glukozą.

Dlaczego wykonuje się test obciążenia glukozą w ciąży?

Test obciążenia glukozą wykonuje się u wszystkich ciężarnych w celu wykrycia cukrzycy ciążowej. Cukrzyca jest najczęstszym metabolicznym powikłaniem ciąży. Występuje aż u 5,4% ciężarnych, nawet tych, które były zupełnie zdrowe przed zajściem w ciążę. Nieleczona i niekontrolowana może być przyczyną poważnych powikłań zarówno dla matki, jak i dla jej dziecka.

Makrosomia płodu, urazy okołoporodowe, zwiększone ryzyko wystąpienia zaburzeń metabolicznych w późniejszym życiu – to niektóre z nich. Z tego względu jej wczesne wykrycie i odpowiednie leczenie jest kluczowe dla dalszego prawidłowego przebiegu ciąży.

Cukrzyca ciążowa jest spowodowana zaburzeniem działania insuliny wywołanym głównie przez hormony łożyskowe. Estrogeny, progesteron, prolaktyna i laktogen łożyskowy są antagonistami insuliny, a więc blokują jej działanie. Z czasem dochodzi w ciąży do tzw. fizjologicznej insulinooporności. Oznacza to zmniejszenie wrażliwości tkanek organizmu mamy na działanie insuliny, co powoduje automatyczny wzrost stężenia glukozy we krwi. Zwiększa się też masa ciała przyszłej mamy, a jej wątroba wydziela do krwioobiegu większe ilości glukozy niż dotychczas. Wszystkie te czynniki u niektórych kobiet powodują wystąpienie zaburzeń gospodarki węglowodanowej i rozwinięcie się cukrzycy ciążowej.

Poznaj objawy cukrzycy ciążowej i sprawdź kiedy wykonać badanie krzywej cukrowej.

Jak się przygotować do badania glukozy w ciąży?

Na badanie krzywej cukrowej należy udać się rano i na czczo, minimum 8-10 godzin od ostatniego posiłku. Na 3 dni przed wykonaniem badania należy stosować swoją zwykłą dietę. Najlepiej o zawrotości węglowodanów nie mniejszej niż 150 g dziennie oraz utrzymywać dotychczasowy poziom aktywności fizycznej.

Warto też skontaktować się z wybranym laboratorium i zapytać, czy oferuje ono pacjentkom własną glukozę. Gdy musimy przynieść swoją należy zaopatrzyć się w aptece w saszetkę zawierającą 75 g glukozy, najlepiej bez dodatków smakowych.

W dniu badania pierwsze pobranie krwi odbywa się na czczo. Po nim należy przygotować roztwór glukozy – w 250-300 ml wody rozpuścić całą zawartość saszetki i dokładnie wymieszać. Dobrym pomysłem jest zabranie ze sobą większego kubka lub bidonu i łyżeczki, dzięki którym łatwo przyrządzimy napój. Tak przygotowany roztwór powinno wypić się małymi łyczkami w ciągu 5 minut (wypicie jednym haustem może spowodować wymioty). Po wypiciu całego płynu rozpoczynamy odmierzanie czasu – kolejne pobrania powinny nastąpić po dokładnie 1, a następnie po 2 godzinach.

W trakcie całego badania należy siedzieć – nie wolno opuszczać laboratorium, spacerować oraz jeść. Badanie może trwać nawet 2-3 godziny. Dlatego dla zabicia nudy warto wziąć ze sobą ulubioną książkę, słuchawki, tablet lub przenośną konsolę. Wszelkie niepokojące objawy, np. zawroty głowy, nudności, mdłości i złe samopoczucie trzeba niezwłocznie zgłosić personelowi medycznemu. W przypadku wystąpienia wymiotów przed zakończeniem testu, zazwyczaj konieczne będzie jego powtórzenie.

Krzywa cukrowa – normy w ciąży i interpretacja wyników

Normy określające prawidłowy poziom glukozy we krwi kobiety w ciąży różnią się od tych dotyczących pozostałej części populacji. Są one ustalane przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników.
Obecne wytyczne mówią, że poziom glukozy nie powinien przekraczać:

• na czczo – 92 mg/dl,
• 1 godzinie – 180 mg/dl,
• 2 godzinach – 153 mg/dl.

Jeśli którykolwiek z tych wyników przekracza normę, u pacjentki rozpoznaje się cukrzycę ciążową. Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem prowadzącym ciążę. Konieczne będzie wprowadzenie odpowiedniej diety i codziennej aktywności fizycznej, a być może również objęcie opieką diabetologa czy farmakoterapia insuliną.

Nie powinno się jednak samodzielnie interpretować wyników badania. Wyniki zawsze należy przedstawić lekarzowi, który w oparciu o swoją wiedzę i doświadczenie będzie w stanie odpowiednio je odczytać.

Zobacz także: Liczenie ruchów dziecka w ciąży – po co i jak to robić?

Tekst powstał we współpracy z partnerem portalu.

Zdjęcia: partnera portalu.