Specustawa o pomocy uchodźcom z Ukrainy już obowiązuje

PESEL i legalizację pobytu

Zgodnie z zapisami specustawy ukraińskim uchodźcom, którzy przybyli do Polski w związku z konfliktem zbrojnym będzie nadawany numer PESEL. Posiadanie przez Ukraińców numeru PESEL pozwoli na skorzystanie z szeregu usług publicznych. W celu ułatwienia dostępu do usług publicznych online przewiduje się, że obywatele Ukrainy wraz z nadaniem numeru PESEL będą mogli uzyskać profil zaufany. Ułatwi im to dostęp do usług publicznych online.

Najważniejszy zapis ustawy dotyczy legalizacji ich pobytu w Polsce. Dla osób uciekających przed wojną pobyt w naszym kraju będzie uznawany za legalny przez 18 miesięcy (liczone od 24 lutego) z możliwością przedłużenia legalizacji pobytu. Natomiast osobom, które posiadały wcześniej legalny pobyt, zostanie udzielone zezwolenie na pobyt czasowy na okres 3 lat.

Pomoc w poszukiwaniu pracy i legalizacja zatrudnienia

W związku z legalizacją pobytu obywatelom Ukrainy będzie przysługiwał dostęp do polskiego rynku pracy oraz możliwość rejestracji w PUP. Pozwoli to na korzystanie przez nich z usług urzędów pracy w postaci, m.in.: pośrednictwa pracy, poradnictwa zawodowego oraz szkoleń.

Ustawa reguluje także kwestie związane z możliwością wykonywania w Polsce zawodów medycznych, naukowych i pedagogicznych przez ukraińskich obywateli:

• przez okres 18 miesięcy, obywatelowi Ukrainy, który posiada kwalifikacje lekarza, położnej lub pielęgniarki poza terytorium UE będzie można udzielić zgody na wykonywanie zawodu oraz przyznać warunkowe prawo jego wykonywania,
• obywatel Ukrainy, którego pobyt w Polsce uznawany jest za legalny, oświadczając, że w dniu 24 lutego 2022 r. pracował jako nauczyciel akademicki na uczelni ukraińskiej oraz posiada wymagany tytuł zawodowy i stopień naukowy, może zostać zatrudniony w polskiej uczelni jako nauczyciel akademicki bez przeprowadzenia konkursu,
• w ustawie znalazł się zapis o tym, że w roku szkolnym 2021/2022 na stanowisku pomocy nauczyciela może pracować osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego. Będzie to możliwe, jeżeli znajomość języka polskiego w mowie i piśmie jest w stopniu umożliwiającym pomoc uczniowi, który nie zna języka polskiego na poziomie wystarczającym do korzystania z nauki.

Natomiast pracodawca zatrudniający obywatela Ukrainy ma obowiązek w terminie 14 dni od dnia podjęcia pracy przez pracownika powiadomić urząd pracy.

Została także prawnie uregulowana możliwość prowadzenia przez obywatela Ukrainy działalności gospodarczej na zasadach obowiązujących obywateli polskich.

Dostęp do bezpłatnej opieki zdrowotnej i nauki

Ustawa zawiera również zapis dotyczący dostępu dla Obywateli Ukrainy do publicznego systemu ochrony zdrowia.
Świadczenia te będą dostępne na tych samych zasadach, na podstawie których korzystają z opieki zdrowotnej Polacy. Płatnikiem świadczeń medycznych dla obywatela Ukrainy w publicznej służbie zdrowia będzie NFZ i opłaci je ze środków budżetu państwa.

Specustawa wprowadza także regulacje dotyczące kształcenia, wychowania i opieki dzieci z Ukrainy. Zapowiedziane są dodatkowe zajęcia dla ukraińskich uczniów. Rząd przeznaczy środki z budżetu państwa dla jednostek samorządu na realizację dodatkowych zadań oświatowych w tym zakresie. Również ukraińscy studenci, którzy uciekli przed wojną będą mogli kontynuować naukę na polskich uczelniach.

Przeczytaj także: Czy na świecie nie byłoby wojen, gdyby kobiety były prezydentkami?

Świadczenia dla potrzebujących i pomagających

1. Przyznanie po spełnieniu odpowiednich warunków i kryteriów określonych w ustawach i przepisach wykonawczych regulujących ich otrzymywanie, wsparcia z zakresu świadczeń rodzinnych:

• świadczenia wychowawczego, tzw. „500+”,
• rodzinnego kapitału opiekuńczego,
• świadczenia dobry start, tzw. „300+”,
• obniżenie opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna,
• możliwość ubiegania się o świadczenia pieniężne i niepieniężne, na zasadach i w trybie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Świadczenia te będą przyznawane na podstawie oświadczenia o sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej,
• wypłatę jednorazowego zasiłku w wysokości 300 zł na osobę. Wnioski o wypłatę świadczenia można pieniężnego na piśmie w ośrodku pomocy społecznej lub w centrum usług społecznych.

2. W ustawie znalazł się również zapis dotyczący świadczenia dla pomagających obywatelom Ukrainy. Osoba, która zapewni zakwaterowanie i wyżywienie uchodźcom może otrzymać świadczenie. Wypłata świadczenia odbędzie się na podstawie umowy zawartej z gminą na okres 60 dni. Maksymalną wysokość świadczenia pieniężnego ustali rozporządzenie.

3. Dostęp do bezpłatnej pomocy psychologicznej, którą zapewni wójt, burmistrz lub prezydent miasta gminy właściwej ze względu na miejsce pobytu wnioskującego.

4. Przyznanie środków z PFRON na działania skierowane do niepełnosprawnych obywateli Ukrainy.

Z pewnością już wkrótce pojawią si rozporządzenia dotyczące tego co wprowadza ustawa. Dlatego na portalu MamoPracuj.pl będą się pojawiać informacje związane wprowadzanymi przepisami. Zapraszamy do śledzenia naszych publikacji.

Przeczytaj także: Ukraina – jak pomagać mądrze i efektywnie?

Źródło: prezydent.pl

Zdjęcie: Canva