Dzień Kobiet – historia powstania międzynarodowego święta

Dzień Kobiet. Początki nie 8 marca, lecz 28 lutego?

Wbrew naszej powszechnej opinii, pierwsze obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet nie odbyły się 8 marca. W 1909 roku Socjalistyczna Partia Ameryki zorganizowała w Stanach Zjednoczonych Narodowy Dzień Kobiet, który przypadł na 28 lutego. Wydarzenie to miało podwójne znaczenie. Było odpowiedzią na wcześniejsze marsze kobiet z lat 1857 i 1908, a także próbą zwrócenia uwagi na skandaliczne warunki pracy kobiet oraz brak praw wyborczych. Wydarzenie to stało się inspiracją dla dalszych działań na rzecz praw kobiet.

Jestem kobietą i to jest dla mnie ważne…

Od Kopenhagi do światowego święta

W 1910 roku podczas Międzynarodowej Socjalistycznej Konferencji Kobiet w Kopenhadze niemiecka działaczka Clara Zetkin zaproponowała ustanowienie corocznego „Dnia Kobiet”. Pomysł przyjęły jednogłośnie delegatki z 17 krajów. Pierwsze obchody Międzynarodowego Dnia Kobiet odbyły się 19 marca 1911 roku w Austro-Węgrzech, Niemczech, Szwajcarii i Danii. Wydarzenia zromadziły ponad milion uczestników. Kobiety domagały się prawa do głosowania, zajmowania stanowisk publicznych oraz protestowały przeciwko dyskryminacji w pracy.

Clara Zetkin – kobieta stojąca za świętem

Kim była inicjatorka Dnia Kobiet? Clara Zetkin urodziła się 5 lipca 1857 roku w Królestwie Saksonii jako córka wiejskiego nauczyciela. Jej życie to historia niezwykłego zaangażowania politycznego i społecznego. W 1881 roku wstąpiła do Partii Socjaldemokratycznej Niemiec, a po jej delegalizacji przez Bismarcka, wyemigrowała do Szwajcarii i Francji.

Po powrocie do Niemiec w 1890 roku, Zetkin zajęła się pracą w sekcji kobiecej partii i założyła pismo „Die Gleichheit” (Równość). Była nieustępliwą orędowniczką praw kobiet. Podczas I wojny światowej aktywnie przeciwstawiała się konfliktowi zbrojnemu, organizując w 1915 roku międzynarodową konferencję kobiet przeciwko wojnie.

10 rzeczy, które powinnaś przekazać córce

Dlaczego akurat 8 marca?

Skąd wzięła się data 8 marca? Tu zdania są podzielone. Niektórzy badacze, jak włoska historyczka Alessandra Gissi, twierdzą, że po raz pierwszy tego dnia świętowano w Berlinie w 1914 roku, choć sama data wydaje się być wybrana przypadkowo. Inna teoria wiąże ten termin z Włodzimierzem Leninem. Ustanowił to „święto proletariackie, dzień kobiet pracujących” dla upamiętnienia udziału kobiet w rewolucji lutowej 1917 roku, której początek według kalendarza gregoriańskiego przypadł właśnie 8 marca.

Dzień ten szybko zyskał popularność w krajach socjalistycznych, a później na całym świecie. W 1975 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych oficjalnie uznała Międzynarodowy Dzień Kobiet. Dwa lata później ogłosiła go Dniem Praw Kobiet i Pokoju na Świecie.

Kiedy za karierą męża stoi kobieta, czyli o pani Einstein i innych osobistościach

Dzień Kobiet w Polsce

Historia Dnia Kobiet w Polsce jest oczywiście związana z ogólnoświatowymi ruchami na rzecz praw kobiet, ale ma swoje unikalne cechy i rozwój. Pierwsze obchody Dnia Kobiet w Polsce odbyły się 24 marca 1924 roku w Warszawie, podczas trzydniowych obrad Zjazdu Rady Naczelnej Koła Polek. 26. W tym okresie święto nie cieszyło się dużą popularnością.

Co ciekawe, terminu „dzień kobiet” jako pierwsza użyła nie organizacja kobieca, ale redakcja „Kurjera Polskiego”. Stało się to pod wpływem wrażenia, jakie wywarł pochód sufrażystek przez centrum stolicy.

Dopiero po drugiej wojnie światowej Dzień Kobiet stał się świętem państwowym w Polsce. W latach PRL-u był on obchodzony 8 marca. Jego obchody miały charakter oficjalny i były często wykorzystywane do celów propagandowych. W tym czasie mężczyźni składali kobietom życzenia i wręczali symboliczne prezenty, takie jak rajstopy czy mydło, czy przysłowiowy już goździk.

Po transformacji ustrojowej w 1989 roku świętowanie Dnia Kobiet straciło na popularności. Centralne obchody zostały zlikwidowane w 1993 roku, za sprawą premier Hanny Suchockiej.

Co powiedziałabyś sobie jako dziewczynce?

Walka, która trwa do dziś

Obecnie Międzynarodowy Dzień Kobiet obchodzimy globalnie jako okazję do refleksji nad osiągnięciami kobiet w różnych dziedzinach życia – społecznej, politycznej, ekonomicznej i kulturalnej. Jest to także moment na zwrócenie uwagi na wyzwania. Nadal stoją przed kobietami problemy, takie jak przemoc, nierówności płacowe czy ograniczony dostęp do edukacji.

To czas refleksji nad postępami w realizacji celów zrównoważonego rozwoju, zwłaszcza dotyczącego osiągnięcia równości płci i wzmocnienia pozycji kobiet i dziewcząt.
Tegorocznej kampanii Międzynarodowego Dnia Kobiet towarzyszy hasło, kóre brzmi: Accelerate Action (Przyspiesz działanie). Jak tłumaczy IWD:

Przy obecnym tempie zmian pełna równość płci zostanie osiągnięta dopiero w 2158 roku – to około pięć pokoleń od dziś, jak wskazują dane Światowego Forum Ekonomicznego. Skupienie się na konieczności przyspieszenia działań podkreśla, jak ważne jest podejmowanie szybkich i zdecydowanych kroków w kierunku równości płci. Wzywa do zwiększenia tempa i pilności w eliminowaniu systemowych barier oraz uprzedzeń, z którymi kobiety mierzą się zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym.

Zatem nadal, choć minęło ponad sto lat, a kobiety w wielu krajach wywalczyły równe prawa wyborcze i poprawę warunków pracy, to święto pozostaje symbolem nieustającej walki o równouprawnienie.

Historia Dnia Kobiet przypomina nam, że dzisiejsze prawa kobiet nie zostały nam dane. Są wywalczone przez odważne i zdeterminowane kobiety, które nie bały się przeciwstawić niesprawiedliwości i dyskryminacji. Ich działania, jak propozycja Clary Zetkin, by ustanowić specjalny dzień poświęcony kobietom, na zawsze zmieniły świat, w którym żyjemy. Ten dzień przypomina nam o sile solidarności i determinacji kobiet na całym świecie. Mobilizuje do dalszej walki o równość płci i lepszą przyszłość dla wszystkich kobiet.

Żródła:

en.wikipedia.org/wiki/International_Women’s_Day
glos.pl/8-marca-obchodzimy-miedzynarodowy-dzien-kobiet
www.financialexpress.com/life/lifestyle-international-womens-day-2025-know-date-theme-history-significance-and-more-3770434/
thursd.com/articles/6-interesting-facts-about-international-womens-day
thursd.com/articles/international-womens-day-facts
polishforums.com/life/poland-history-dzien-kobiet-women-day-57877/
www.unesco.org/en/days/women
internationalwomensday.com/Activity/15586/The-history-of-IWD
guidely.in/blog/international-womens-day
wir.org.pl/archiwum/siewca/dzien_kobiet.htm
dzieje.pl/artykuly-historyczne/dzien-kobiet-nie-byl-pomyslem-komunistow-i-nie-obchodzono-go-na-poczatku-8
isp.policja.pl/isp/aktualnosci/6990,Czy-wiesz-skad-wzial-sie-Dzien-Kobiet.html
businessinsider.com.pl/wiadomosci/historia-dnia-kobiet-dlaczego-8-marca/wwsfvwy
www.wroclaw.pl/dla-mieszkanca/miedzynarodowy-dzien-kobiet-historia-swieta