Jakie mamy potrzeby i dlaczego warto o nie dbać?

Dlaczego potrzeby to podstawa?

Dlaczego potrzeby to podstawa? Zajmując się dziećmi (szczególnie tymi najmniejszymi) często wydaje nam się, że ich potrzeby są ważniejsze od naszych. Szczególnie w pierwszych latach życia naszych dzieci zapominamy o własnych potrzebach i dopiero kiedy dzieci się usamodzielniają zdajemy sobie sprawę, że nie wiemy co właściwie chcemy robić w życiu, czego potrzebujemy.

Na co dzień nie myślimy o swoich potrzebach, ale to właśnie one kierują naszymi działaniami. Są głównymi motywatorami. Nie potrafimy nazywać naszych potrzeb, często mylimy je z pragnieniami lub żyjemy potrzebami innych osób, co prowadzi do frustracji, poczucia niezadowolenia i braku satysfakcji nawet jeśli osiągamy kolejne cele.

Jakie mamy potrzeby podstawowe?

Doskonale wiemy, że jeśli nie nakarmimy dziecka, to ono nie przeżyje. Tak samo, jeśli nie ochronimy go przed zimnem lub gorącem. Są to obok oddychania i usuwania produktów przemiany materii podstawowe potrzeby każdego człowieka, czyli takie, które umożliwiają przeżycie.

Te potrzeby (choć często nie myślimy o nich w kategoriach „potrzeb”) powodują, że odczuwamy „przymus” zdobywania środków do życia, aby zapewnić nam i naszej rodzinie mieszkanie, jedzenie, ubranie, czyli podstawowe warunki życia.

Zobacz też mama wraca do pracy. Moje potrzeby

Wiąże się z tym też potrzeba bezpieczeństwa zarówno fizycznego (np. chronimy się przed niebezpiecznymi warunkami atmosferycznymi, przed przemocą, uważamy na ulicy), jak i psychicznego, a także zabezpieczenia warunków życia (dbamy, aby nasz dochód był stały). Są to potrzeby podstawowe dla każdego człowieka, niezależnie od kultury i środowiska, w którym żyje.

Jakie mamy potrzeby indywidualne?

Może czasami się zastanawiasz, dlaczego praca, która nawet przynosi wysokie dochody i poziom życia nie jest satysfakcjonująca? Albo pomimo tego, że opiekujesz się swoim małym dzieckiem, bo chcesz zapewnić mu jak najlepszą opiekę, to odczuwasz jakiś brak?

W takich sytuacjach choć zaspokajamy podstawowe potrzeby (bezpieczeństwo warunków życia i opieka nad dzieckiem), to nie realizujemy swoich potrzeb związanych z samorealizacją. Jest to cała grupa potrzeb, która dotyczy kontaktu samego z sobą i poczucia autonomii.

W tej grupie znajdują się takie potrzeby jak wyrażanie własnego „ja”, potrzeba wyzwań, rozwoju, wybierania własnego planu spełniania marzeń, celów. Z moich obserwacji wynika, że są to potrzeby najbardziej zaniedbane u matek małych dzieci, które całkowicie poświęcają się opiece nad dzieckiem, zapominając o sobie. Ale są to też potrzeby, które „pchają” nas do tworzenia własnych biznesów opartych na naszych pasjach czy do zmiany pracy na taką, która jest może mniej płatna, ale daje więcej satysfakcji.

Inne grupy potrzeb to potrzeby miłości i przynależności dotyczące związku z ludźmi, potrzeby związku ze światem (w tym kontaktu z przyrodą, harmonii, porządku) oraz potrzeba radości życia. Jak widać potrzeby to podstawa, żeby harmonijnie funkcjonować w otaczającym nas świecie.

Dlaczego warto odkrywać i dbać o swoje potrzeby?

Wszystkie potrzeby są ważne, ale ich odczuwanie różni się w zależności od osobowości, kultury oraz okresu życia danej osoby. Warto poznawać, nazywać i myśleć o swoich potrzebach, ponieważ to chroni nas przed frustracjami, złymi decyzjami, depresją. Musimy nauczyć się odróżniać nasze prawdziwe potrzeby od potrzeb narzucanych nam przez otoczenie, kulturę czy reklamy.

Warto również zdawać sobie sprawę, że ludzie mają podobne potrzeby, ale mogą w różny sposób je realizować, np. niektórzy, aby zaspokoić głód (czyli potrzebę odżywienia swojego organizmu) przygotowują samodzielnie posiłki, a inni zamawiają jedzenie (w restauracji, z firmy dostarczającej dietetyczne jedzenie w pudełkach czy w fastfoodzie).

Myślenie o swoich potrzebach w codziennym życiu nie jest naszym nawykiem, ale może sprawić, że będziemy podejmować działania dające więcej satysfakcji i spełnienia. Poszukując pracy możemy kierować się tylko wysokością wynagrodzenia (bo przecież wszyscy mówią, że to w pracy jest najważniejsze), ale też możemy przemyśleć jakie potrzeby oprócz zapewnienia środków do życia chcemy realizować w pracy?

Potrzeby to podstawa

Potrzebujemy wyzwań, wykorzystywania swoich kompetencji, a może poczucia sprawczości? Może jednak najważniejsze jest to, żeby móc godzić pracę z potrzebą opieki nad dziećmi? Określenie tych najważniejszych dla nas potrzeb może prowadzić do różnych rozwiązań, różnych form pracy czy zmiany zawodu. Co jeszcze możemy zyskać, jeśli będziemy dbać o swoje potrzeby?

• Łatwiejsze i bardziej świadome podejmowanie decyzji, np. o pozostaniu z dzieckiem w domu lub pójściu do pracy;

• Lepsza komunikacja z dziećmi i innymi domownikami, np. poprzez jasne komunikowanie o swoich potrzebach, docieranie do potrzeb innych domowników, uczenie dzieci mówienia swoich potrzebach;

• Mniej pochopnych i nietrafionych zakupów, bo „była promocja”, albo „na poprawę nastroju”; to też mniej rzeczy wyrzucanych;

• Pomysły na własny biznes, oparty o potrzeby zarówno Twoje jak i potencjalnych klientów;

• Większa satysfakcja z życia, bycie w zgodzie ze sobą, mniej „muszę”, więcej „potrzebuję i chcę”.

Jeśli w Nowym Roku chcesz bardziej zadbać o swoje potrzeby zacznij od pierwszego kroku – pobierz i wydrukuj mapę potrzeb; znajdź chwilę w ciągu dnia, aby pomyśleć jakie potrzeby dziś realizowałaś, a jakie chciałabyś zaspokoić, bo zaspokojone potrzeby to podstawa dobrego funkcjonowania.

Grafika: Marta Ciszek

Zdjęcie: 123 rf