Opieka nad chorym dzieckiem. Kto dostanie L4 na chore dziecko?

Kto może dostać zwolnienie na chore dziecko?

Zwolnienie od pracy na chore dziecko przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, pod warunkiem, że nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić opiekę. W opinii Sądu Najwyższego nie jest możliwe dostatecznie ścisłe i wyczerpujące wyliczenie członków rodziny mogących zapewnić opiekę. Okoliczność taka ma miejsce, ze względu na złożoność sytuacji faktycznych występujących w życiu, zależnych niejednokrotnie od warunków środowiska czy specyfiki danego zawodu. Dlatego oceny takiej należy dokonywać zawsze na podstawie konkretnego przypadku.

Przyjmuje się jednak, że opieki nie mogą zapewnić inni członkowie rodziny, którzy są:

• całkowicie niezdolni do pracy
• chorzy
• niesprawni fizycznie lub psychicznie ze względu na wiek

oraz którzy są:

• pracownikami odpoczywającymi po pracy na nocnej zmianie
• osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, nie mogącymi regulować swojego czasu pracy w sposób dowolny (ma ustalone godziny pracy)
• osobami wykonującymi w tym czasie czynności na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, umowy o dzieło itp.
• osobami które prowadzą gospodarstwo rolne
• osobami nie zobowiązanymi do sprawowania opieki na podstawie przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeśli osoby takie odmawiają sprawowania opieki – czyli np. babcia i dziadek

L4 w ciąży – wszystko co powinnaś wiedzieć, zanim pójdziesz na zwolnienie – przeczytaj 

Zatem, jeżeli opiekun dziecka zamieszkuje z jedną z wyżej wymienionych osób, to sprawuje osobistą opiekę nad chorym dzieckiem i w związku z tym przysługuje mu prawo do zwolnienia na chore dziecko. Wskazane powyżej ograniczenia nie dotyczą opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 2. Wtedy zwolnienie od pracy przysługuje nawet wówczas, gdy są inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę.

Komu ZUS może wypłacić zasiłek opiekuńczy?

Rodzic lub opiekun, który jest ubezpieczony obowiązkowo lub dobrowolnie, może uzyskać zwolnienie z pracy, jeśli musi sprawować osobistą opiekę nad chorym dzieckiem. Podczas takiego zwolnienia Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca mu zasiłek opiekuńczy. Uprawnionymi do zasiłku opiekuńczego poza pracownikami (bez względu na ich wymiar etatu) są m. in. osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Opieka na dziecko zdrowe i chore – komu przysługuje i w jakim wymiarze? 

Zwolnienie przysługuje na dzieci własne, dzieci współmałżonka, dzieci adoptowane oraz dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie, w wymiarze:

• do 60 dni w ciągu roku, jeżeli dziecko nie ukończyło jeszcze 14 lat
• do 14 dni w ciągu roku, jeżeli dziecko ukończyło 14 lat i pozostaje nadal
  we wspólnym gospodarstwie domowym z opiekunem.

Również bez względu na wymiar etatu opiekun ma prawo do wykorzystania odpowiednio 60 lub 14 dni w ciągu roku. Ponadto, zwolnienie w powyższym wymiarze przysługuje bez względu na liczbę dzieci.

Przykłady:

Przykład 1 – jedno z rodziców pracuje na niepełny etat:

Pracownica jest zatrudniona na niepełny etat i pracuje 3 dni w tygodniu, wraz z mężem, zatrudnionym na cały etat, wychowują dziecko w wieku 9 lat. Gdy dziecko zachoruje, pracownikowi zatrudnionemu na cały etat nie przysługuje zasiłek opiekuńczy w dni, w które matka dziecka sprawuje nad nim osobistą opiekę, czyli np. nie przysługuje w pozostałe dwa dni, w których matka nie pracuje.

Przykład 2 – chore dziecko w wieku do lat 2:

Pracownik złożył zaświadczenie lekarskie z tytułu opieki nad chorym 1,5-letnim synem. Żona pracownika jest bezrobotna i stale opiekuje się dzieckiem. Pracownikowi przysługuje zasiłek opiekuńczy, ponieważ brak możliwości opieki przez innego członka rodziny nie jest wymagany w przypadku chorego dziecka do lat 2.

[FM_form id=”6″]

Przykład 3 – dziadkowie nie wyrażają zgody na opiekę:

Pracownica mieszka z partnerem i ich 5 letnim dzieckiem. W okresie choroby dziecka, ojciec dziecka jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, i nie może sprawować nad nim osobistej opieki. Razem z parą mieszkają również rodzice pracownicy, odmówili oni jednak podjęcia opieki nad chorym dzieckiem. W takiej sytuacji pracownicy przysługuje zasiłek opiekuńczy w związku z opieką nad chorym dzieckiem, gdyż nie ma osoby, która mogłaby podjąć się opieki. Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego dziadkowie dziecka nie są zobowiązani do sprawowania opieki nad wnukiem.

Przykład 4 – brak relacji prawnej między opiekunem a dzieckiem:

Pracownica mieszka z partnerem i jego 11 letnim dzieckiem z innego związku. Pracownica nie przysposobiła formalnie dziecka ani formalnie nie przyjęła go na wychowanie i utrzymanie. Dziecko zachorowało i pracownica złożyła wniosek o wypłatę zasiłku opiekuńczego z powodu opieki nad nim. Pracownica nie ma prawa do zasiłku opiekuńczego na to dziecko, gdyż nie istnieje prawna relacja między nią a dzieckiem.

Przykład 5 (dostępny na stronie ZUS) – okres zasiłkowy:

Pan Krzysztof prowadzi działalność gospodarczą i opłaca dobrowolną składkę chorobową. Jego żona pracuje na etacie. Mają dwójkę dzieci w wieku 5 lat i 16 lat. Pan Krzysztof i jego żona w tym roku kalendarzowym pobrali już zasiłek opiekuńczy łącznie za 45 dni, w tym 10 dni na starsze dziecko (które ma więcej niż 14 lat). W październiku ponownie zachorowało jedno z dzieci. Opieka nad chorym dzieckiem trwała 12 dni. Pan Krzysztof chce wnioskować o wypłatę zasiłku opiekuńczego. Jeżeli opieka dotyczyła młodszego dziecka (5 lat), Pan Krzysztof otrzyma zasiłek za całe 12 dni, gdyż (45+12) dni nie przekracza limitu 60 dni. Jeżeli jednak opieka dotyczyła dziecka starszego (powyżej 14 lat), Pan Krzysztof otrzyma zasiłek opiekuńczy jedynie za 4 dni. Z 14-dniowego limitu małżeństwo wykorzystało już bowiem 10 dni. Na dziecko powyżej 14 lat, pozostało im do wykorzystania tylko 4 dni. Te 4 dodatkowe dni doliczą się również do ogólnego limitu 60 dni, w związku z czym ilość wykorzystanych dni będzie wynosić 45+4 czyli 49 dni, w tym 14 dni na dziecko powyżej 14 lat.

Podstawa prawna:

• art. 189Kodeksu pracyz dnia 26 czerwca 1974 r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666).
• art. 32-35 ustawy z 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 372).

Zdjęcie: Pixabay