Podstawy prowadzenia biznesu online

Z powodu pandemii wiele miejsca poświęca się przeniesieniu działalności do internetu. Zanim jednak przeniesiesz się z offline na online, odpowiedz sobie na kilka ważnych pytań, policz wydatki, znajdź podwykonawców i wszystko dobrze zaplanuj. Sprawdź od czego zacząć prowadzenie biznesu online.

Strona internetowa

1.Cel

Zadaj sobie pytanie jaką rolę ma pełnić Twoja strona. Czy to ma być tylko wizytówka, miejsce, w którym każdy będzie mógł dowiedzieć się czegoś więcej o Tobie i Twoim biznesie? A może zamierzasz popularyzować swoje usługi, prace, pasje w sposób regularny, czyli prowadzić blog lub vlog? Jeśli Twoja strona ma sprzedawać, musisz postawić na niej sklep z płatnościami, zwrotami itp. Czy będziesz prowadzić newsletter? W jakim celu? Wiele osób odpowie, że strona ma spełniać kilka z wymienionych powyżej funkcji, a to oznacza sporo pracy.

2. Nazwa i hosting

To, co musisz zrobić na początek, to kupić u dostawcy usług hostingowych serwer, na którym będą utrzymywane dane składające się na Twoją stronę internetową (informacje o Tobie, Twoje relacje, produkty, kontakty). Wybierz takiego dostawcę, u którego wybierzesz także nazwę swojej strony. O tym, że powinna być łatwa do zapamiętania i jednoznacznie wskazująca na profil Twojej działalności na pewno już wiesz. Sęk w tym, że nazwa musi też być dostępna. W przypadku popularnych nazw może okazać się, że popularne końcówki .pl i .com są zajęte. Dostawca usług zapewne podpowie, jakie masz inne możliwości. Kupując usługę weź pod uwagę także pojemność serwera. Jeśli zamierzasz regularnie prowadzić vlog lub sklep internetowy z dużą liczbą filmów i zdjęć, warto zaznaczyć to w rozmowach z dostawcą. W przeciwnym przypadku Twoi klienci lub odbiorcy mogą długo czekać na wyświetlenie strony, a ostatecznie nawet się do niej nie dostać.

3. Mechanizm

Prostą stronę internetową możesz zbudować korzystając z dostępnych darmowych rozwiązań jak WordPress, Wix czy kilka innych. Zwykle masz do wyboru płatne i bezpłatne szablony stron, które zawierają spójną kolorystykę, elementy, schemat nawigacji itd. Większość ma też wbudowany tzw. CMS, czyli panel zarządzania stroną, poprzez który dodajesz, usuwasz i zmieniasz treści, produkty, nowe podstrony itp. Może się jednak zdarzyć, że pewne elementy strony będziesz chciała spersonalizować i bez minimalnego przygotowania technicznego trudno będzie Ci sobie z tym poradzić. Dobrze jest więc mieć kogoś, kto w takich sytuacjach pomoże. Ta sama osoba będzie wiedziała też jak skonfigurować wykupiony przez Ciebie hosting, by wskazywał na Twój adres internetowy i jak umieścić na nim szablon strony oraz treści. Z pewnością łatwiej jest zlecić zbudowanie strony komuś kto się na tym zna. Bardzo często takie usługi świadczy ta sama firma, która dostarcza usługi hostingowe. Ona też pomoże z pocztą internetową, którą zazwyczaj chcesz mieć z tym samym adresem internetowym, co strona.

4. Obowiązki prawne

Pamiętaj, że prowadząc działalność w internecie podlegasz prawu tak jak w świecie realnym. Musisz więc zadbać o umowę zawieraną między Tobą, a Twoimi klientami czy odbiorcami, czyli regulamin odpowiednio: strony, sprzedaży czy świadczenia usług poprzez Twoją stronę. Jeśli sprzedajesz, tak samo, jak w sklepie stacjonarnym, musisz określić sposób zwrotu towarów i rozpatrywania reklamacji, a także sposób i koszt dostawy. Do tego dochodzą prawne wymagania dotyczące ochrony prywatności klientów i odbiorców określone przez RODO. A na koniec jeszcze prawa autorskie, zwłaszcza jeśli korzystasz z nie swoich zdjęć czy treści.

5. Treści (tzw. kontent )

Po pierwsze klient

Tworząc treści pamiętaj co i komu chcesz powiedzieć oraz jaki efekt chcesz uzyskać. Nigdy nie trać z oczu swojego klienta/ odbiorcy.

Prostota i organizacja

Pisz w sposób prosty, zrozumiały dla Twoich klientów/odbiorców. Treści na stronie podziel na sekcje i podstrony w zależności od roli jaką mają pełnić, np. w jednej części będą dane do kontaktu, a w innej opis oferty. Nie umieszczaj wszystkiego na jednej, dłuuuugiej stronie.

Rola treści

Inaczej sformułuj treść, by podać informację a inaczej, by zaprosić do wykonania konkretnego działania. Zatem inny będzie język na blogu, a inny w sklepie internetowym.

Treści reklamowe

Treści to także Twoje reklamy, które ukazują się poza Twoją stroną. Sposób, w jaki komunikujesz się poprzez nie z Twoimi odbiorcami/ klientami powinien być spójny z tym, co masz na swojej stronie. Rolę reklamową mogą też pełnić artykuły, opisy i porady, które tworzysz po to, by pojawiły się na innych stronach lecz tematycznie są spójne z Twoją działalnością i wiadomo, że to Ty jesteś ich autorką, to tzw. content marketing.

SEO (ang. search engine optimization)

Pamiętaj o tym, że treści to także tytuł i opis witryny, nagłówki Twoich artykułów, opisy zdjęć, a nawet nazwy umieszczonych na stronie plików. Wszystko to ma znaczenie dla wyszukiwarek internetowych. Aby być przez nie widzianą warto tak tworzyć treści, by zawierały tzw. słowa kluczowe czyli takie których najczęściej używają Twoi klienci/ odbiorcy, kiedy wyszukują potrzebnych im informacji i produktów. Słowa kluczowe zmieniają się, bo zmienia się rynek. Warto więc korzystać z dostępnych płatnych i bezpłatnych narzędzi do wyszukiwania słów kluczowych i odpowiednio dostosowywać swoje treści. SEO, to więcej niż treści, więc jeśli chcesz profesjonalnie zadbać o nie na swojej stronie, to od tego także są specjaliści.

Przeczytaj też: Opieka nad dziećmi, praca zdalna i czas wolny – jak wyglądało życie Polaków podczas izolacji?

Sprzedaż online

Jeżeli chcesz sprzedawać przez internet konkretne produkty, to możesz to zrobić na dwa sposoby – poprzez sklep na swojej stronie albo poprzez platformy sprzedażowe. Decydując się na własny sklep zwróć uwagę na wspomniane wyżej zasady tworzenia treści. Pamiętaj, by opisując swoje produkty przyciągać uwagę klienta poprzez atuty, pobudzanie zmysłów, angażowanie. Nie zapominaj o polubieniach i poleceniach innych klientów ani o mechanizmach rekomendacyjnych, które podpowiadają dodatkowe artykuły pasujące do tego, który już znalazł się w koszyku, tym samym podnosząc Twoją sprzedaż. W sklepie internetowym szczególnie ważne są kolory, czcionki i zrozumienie treści, zwłaszcza te dotyczące przycisków, za pomocą których klient wyraża swoją decyzję zakupową. To jest cała dziedzina, która nazywa się użytecznością (ang. UX – user experience). A na koniec musisz zdecydować się na któryś z dostępnych systemów płatności online, żeby ułatwić klientom ten proces, bo podawanie numeru swojego konta jest mało profesjonalnym rozwiązaniem. Korzystając z systemów płatności online ponownie masz do obsłużenia jakąś pracę techniczną związaną ze zintegrowaniem z własną stroną a przede wszystkim musisz liczyć się z kosztami użytkowania takiego systemu, na ogół w postaci prowizji od kwoty sprzedaży.
Możesz też zapomnieć o wszystkich kwestiach tworzenia własnego sklepu i zacząć sprzedawać poprzez platformy sprzedażowe. Wprawdzie płacisz za to prowizję, ale nie musisz martwić się o aspekty techniczne i użytkowe, odpadają ci koszty zbudowania i utrzymywania strony internetowej.
Naturalnie możesz też łączyć oba kanały sprzedaży online – poprzez własny sklep i poprzez platformy.

Przeczytaj też: Szykuj formę na 2021 – czyli jak odnaleźć się na nowym rynku pracy?

Reklama

1.Wyszukiwarki

Bezpłatna reklama, to oczywiście pojawienie się na początku listy wyników w wyszukiwarce. Do tego konieczna jest jednak odpowiednia budowa strony i odpowiednio skonstruowane treści, czyli aby być w ten sposób widoczną musisz zadbać o SEO, o czym pisałam powyżej. Treści na Twojej stronie oraz treści marketingowe pisane na potrzeby innych stron (content marketing), zawierające słowa kluczowe ale także stworzone ciekawie, zachęcająco i angażująco, będą podnosiły Twoją stronę w rankingu wyszukiwań. Takie zabiegi są czasochłonne, lecz jeśli zrobisz to dobrze, masz darmową reklamę.

2. Newsletter/ email marketing

Skoro masz stronę, możesz poprzez nią tworzyć listę swoich przyszłych i obecnych klientów, a następnie wykorzystywać ją do reklamowania swoich działań. Warunkiem jest dobrowolność zapisu, regularne dostarczanie ciekawych treści i bezpieczeństwo przetrzymywanych przez Ciebie danych, zgodnie z wymaganiami RODO. Umiejętne powiększanie swojej listy, utrzymywanie kontaktu ze swoimi czytelnikami i zachęcenie ich do nabywania usług to silne narzędzie marketingowe, darmowe, ale czasochłonne i wrażliwe.

3. Media społecznościowe

Za pomocą mediów społecznościowych masz dwie możliwości reklamowania się – bezpłatnie i płatnie. Jeśli potrafisz zbudować wokół siebie, swojej pasji lub swojego produktu społeczność, to część z tych osób zapewne będzie Twoimi odbiorcami/ klientami. W ten sposób bez specjalnego budżetu, wyłącznie kosztem swojego czasu na wpisy i angażowanie swojej społeczności, masz reklamę. Jeśli nie potrafisz tego robić dobrze lub chcesz dotrzeć do nowych osób, możesz skorzystać z płatnych reklam. Wystarczy założyć i opłacić konto, a potem za jego pomocą tworzyć i zarządzać kampaniami reklamowymi.

4. Adwords

Za sprawą płatnej reklamy możesz także znaleźć się na samej górze wyszukiwań. W tym celu musisz utworzyć i opłacić konto (wyszukaj Google Ads), w którym będziesz mieć możliwość zarządzania swoimi kampaniami. Reklama będzie wyświetlać się także na innych stronach, takich, które przeznaczyły wydzielony fragment właśnie na reklamy z Google. Popularne serwisy internetowe, np. duże portale jak Onet czy WP, mają własne programy działające na tych samych zasadach – tworzysz i opłacasz konto, a w nim zarządzasz jaka reklama ma się wyświetlać, kiedy i gdzie (czyli na których stronach portalu lub portali współpracujących).

5. Koszty

Koszty reklam internetowych są uzależnione od wielu czynników, np. od popularności słowa kluczowego – im bardziej popularne, tym wyższy koszt – ale może też zależeć od zasięgu (liczby odbiorców, do których dotrze Twoja reklama), sposobu wyświetlania, grupy docelowej itd. Rozróżniamy kilka sposobów rozliczania z agencjami marketingowymi: np. CPC (ang. cost per click) czyli za kliknięcie, CPA (ang. cost per action) czyli za akcję, którą może być zapisanie się na newsletter albo samo kliknięcie w guzik do tego newslettera prowadzący, CPV (cost per view) czyli za liczbę odsłon, co jest równoznaczne z tym, że ktoś w ogóle wejdzie na stronę z Twoją reklamą, nie musi nawet jej zauważyć, ale koszt można ponosić także za lead, wizytę, zaangażowanie, zamówienie/ zakup, konwersję oraz za wyświetlanie reklamy ustalonej grupie/ liczbie odbiorców. Ceny za jedno wyświetlenie/ akcję wynoszą od kilku groszy do kilku złotych lecz jeśli pomnożysz złotówkę przez tysiąc użytkowników, kwota rośnie do tysiąca, a jeden duży portal ma codziennie kilka do kilkunastu milionów użytkowników. Musisz więc dobrze zastanowić się jaki skutek chcesz osiągnąć, jak możesz go osiągnąć ze swoim budżetem i czy chcesz to robić samodzielnie, czy zlecisz profesjonalistom. Pamiętaj, ze zawsze możesz mieszać różne metody i narzędzia, byle rozsądnie.

6. Reklama per produkt

Jeśli reklamujesz się w internecie dobrze jest kierować klienta z reklamy bezpośrednio do produktu, który sprzedajesz lub do strony dedykowanej Twojej usłudze (ang. landing page). Oznacza to, że jeśli jednocześnie reklamujesz spodnie, sandały i kapelusze, to z każdej z tych reklam powinnaś kierować nie tylko do odpowiednich kategorii w sklepie, ale wręcz do konkretnego produktu. W ten sposób nie odwracasz uwagi klienta od tego, po co go do siebie zwabiłaś. Popularnym błędem jest kierowanie go na stronę główną, nawet jeśli jest to strona główna sklepu lub oferty.

7. Reklama wizerunkowa vs reklama sprzedażowa

Powinnaś też odróżnić reklamę wizerunkową od reklamy sprzedażowej. W pierwszej mówisz: „jestem fajna, lubię dzieci, piekę ciasteczka” a w drugiej: „najpyszniejsze, czekoladowe ciasteczka jakie kiedykolwiek jadłaś”, pierwszą kierujesz do strony głównej opisującej jaka jesteś fajna, a drugą do czekoladowych ciasteczek w Twoim sklepie, na Twojej stronie, w ten sposób oszczędzasz użytkownikowi trzy kliknięcia i nie odwracasz sobą jego uwagi od ciasteczek.

Przeczytaj też: Mama bliźniaków pracuje zdalnie – historia Agnieszki, wirtualnej asystentki

Analityka

Do liczenia efektywności procesów online służą narzędzia, które w czytelny, kolorowy sposób zobrazują Twoje starania, pokażą jak zrealizowałaś swój cel i co możesz poprawić. Najpopularniejszy jest darmowy Google Analytics. Musisz założyć konto i podpiąć je do strony. Zobaczysz wtedy ile osób weszło na Twoją stronę, z jakich innych stron przyszli, jak długo na niej pozostali, które podstrony odwiedzili itd. Narzędziem analitycznym są też Twoje konta za pomocą których tworzysz kampanie reklamowe. Oprócz zachowań odbiorców Twoich reklam pokazują one także jakie i za co konkretnie poniosłaś koszty.

Automatyzacja procesów

Publikowanie wpisów na blogu, wysyłanie do klientów wiadomości informujących ich o nowym produkcie na Twojej stronie, a także start kampanii reklamowej można przygotować dużo wcześniej i zlecić systemom do obsługi tych funkcji – wykonanie akcji określonego dnia o określonej godzinie. Planowanie, przygotowywanie wszystkiego z wyprzedzeniem, a potem tylko oglądanie efektów swoich działań jest z pewnością dużo przyjemniejsze i mniej stresujące niż robienie wszystkiego do ostatniej minuty przed publikacją. Automatyzacja pomaga być dobrze zorganizowaną i jest podstawą biznesu online.

Przeczytaj także: VPN i jego możliwości

Obsługa offline

Na koniec nie zapominaj, że działalność prowadzenia biznesu online, bardzo silnie łączy się z prowadzeniem działalności w świecie rzeczywistym. Są to Twoi realni klienci, którzy będą do Ciebie dzwonić i pisać, którzy będą komentować to, co i jak robisz, którzy będą chcieli dostać, wymienić albo oddać produkt, musisz im to ułatwić, bo inaczej więcej do Ciebie nie przyjdą. Produkty musisz mieć gdzie produkować, składować i komu przekazać do dostarczenia. Z tym wiążą się umowy, negocjacje i ustalenia warunków, a potem egzekwowanie stopnia, w jakim są realizowane, także przez Ciebie. Podobnie, jak w świecie realnym, musisz wyjść do swojego odbiorcy/ klienta, czyli zareklamować się. Wywieszenie szyldu, czyli zbudowanie strony, nie wystarcza do efektywnego prowadzenia biznesu online.

Zdjęcie: 123 rf